1940 – De geschiedenis van De Gelderhorst begint ergens tijdens de Tweede Wereldoorlog. De leden van de Nederlandse Christelijke Bond van Doven (NCBD) wilden een huis voor oudere doven opzetten om samen te wonen. De NCBD werd een week voor het begin van de oorlog, op 2 mei 1940, opgericht.

1946 – Het idee om een huis voor oudere doven op te richten kreeg brede instemming binnen de NCBD. Vanwege de oorlog bleven de plannen echter liggen, maar na de bevrijding kwamen er al snel acties op gang om geld in te zamelen voor ’Ons eigen Huis’. Ons Bondsblad, het verenigingsblad van de NCBD dat in 1946 voor het eerst verscheen, meldt in mei van dat jaar voor het eerst van de plannen.

Na jarenlang sparen en collecteren kochten de leden van de NCBD een eigen pand, dat ze de naam ‘Ons Eigen Huis’ gaven. Dit was voordat de naam ‘Dovenvreugd’ werd bedacht. Al het zwoegen voor dubbeltjes en kwartjes had een flink bedrag opgebracht waarmee een riante villa in het midden van het land gekocht werd. Tot ver na de opening in 1953 van ‘Dovenvreugd’ zamelden de leden van de bond geld in voor een eigen huis voor oudere doven.

Midden jaren zestig werden de eerste plannen voor nieuwbouw besproken in het bestuur. Al snel kwam Ede in beeld als vestigingsplaats. Dit dorp op de Veluwe ligt centraal in Nederland en de gemeente had een geschikt bouwterrein. In 1968 werd een stuk grond gekocht en secretaris De Kuiper van het Stichtingsbestuur schreef opgetogen in Ons Bondsblad: “In Ede is een stuk grond gekocht, groot 8600 m2 voor 301.000 gulden. Ons oude ’Dovenvreugd’ is veel te klein en het nieuwe Tehuis wordt een gebouw met totaal 131 bedden! Wàt een ruimte!”

Voor de opening in 1972 moest er een nieuwe naam bedacht worden voor het nieuwe tehuis. Een prijsvraag onder de leden van de NCBD leverde weinig op. Het bestuur kwam toen met ‘De Gelderhorst’. De naam is bedacht door het toenmalige bestuurslid Dick Rodenburg. Hij verklaarde: “Ik kwam zelf niet uit Gelderland, maar vond het zo’n mooie provincie.”

De officiële opening in 1973 was ruim een jaar na de komst van de eerste bewoners. Begin 1972 verhuisden de zestien oudere doven van ‘Dovenvreugd’ onder leiding van zuster Walter naar Ede. Het afscheid was moeilijk, maar de nieuwe ‘Gelderhorst’ compenseerde veel, zo is in een verslag van die dag te lezen. “Dovenvreugd is verkocht. Het vriendelijke huis met de mooie tuin met de oude bomen laten wij achter ons. Want de 17^e januari bracht het busje ons naar Ede. De vlag van De Gelderhorst wapperde lustig in de straffe wind toen wij aankwamen. Het was een welkom thuis!”

Begin jaren negentig, ongeveer twintig jaar na de opening van ‘De Gelderhorst’ in Ede, lagen er alweer concrete plannen op tafel voor nieuwbouw. Het gebouw aan de Pollenstein was al na minder dan twee decennia niet meer geschikt om de nieuwe kijk op zorg aan oudere doven uit te voeren. In 1994 kreeg architect Wentink de opdracht een nieuw gebouw te ontwerpen. “Ik heb een rond gebouw ontworpen. Rond zodat het licht van alle kanten binnenvalt en rond voor de communicatie van de bewoners.”

Het nieuwe gebouw bestaat uit een verzorgingshuis en drie blokken met zorggarantiewoningen, waar de mensen zelfstandig kunnen wonen.

Op een zonnige septemberdag in 1997 sloot een bonte stoet met olifant, brandweer en honderden feestelijk verklede kinderen de verhuizing van ‘De Gelderhorst’ naar haar nieuwe locatie af. De bewoners en medewerkers waren opgetogen. Ruim een half jaar later op 22 april 1998 opende koningin Beatrix het nieuwe gebouw officieel. Ze onthulde hierbij een bronzen ornament van het naamgebaar van De Gelderhorst. De dove bewoners zongen het Wilhelmus in gebaren en de koningin maakte kennis met de verschillende facetten van dovencultuur.

Er werden plannen gemaakt om een nieuw gebouw te verwezenlijken, bedoeld voor zelfstandig wonen appartementen, een afdeling voor somatische zorg, een dagbesteding, fysiotherapie, een leslokaal en meer kantoorruimtes. Twee jaar later, in 2019 werden de eerste aanpassingen gemaakt om het Zorghuis meer toekomstbestendig te maken. Er kwamen meer verblijfsruimten voor specifieke doelgroepen. Eind 2019 werd de nieuwbouw opgeleverd, een proces van bijna drie jaar. Een gebouw met de naam Pauw, dat 36 zelfstandige appartementen herbergt, een unit van 7 appartementen intensieve zorg, dagbesteding en een behandelkamer.